Десетте години на „Јаху“

[лекториран]

Неодамна порталот „Јаху" прослави десет години постоење. По тој повод, тие објавија посебен потсајт посветен на стоте „моменти" (и во скопскиот младешки сленг овој збор се користи како синоним за „случувања") што, според нив, го одбележале овој период. Тие се однесуваат и на настани од историјата на компанијата, но и на нешта коишто влијаеле на вкупниот развој на Интернет и на вебот, своевидна ретроспектива на „нетот" (мрежата), односно „нетроспектива".

Иако како примарно средство за создавање на веб-сајтот е избран „Флеш", правилата на употребливост се запазени со подготвување верзија на сајтот во „обичен" ХТМЛ-формат, кој ги покрива сличните функционалности во комбинација со Јаваскрипт и користење слоеви.

Секој „момент" е всушност посебен напис, опремен и со можност за посетителите да остават свои коментари. Во нив содржината е дадена преку концизен текст, карактеристична фотографија/илустрација и линкови до споменатите личности, ентитети или веб-сајтови.

За оние поупатените во развојот на Интернет, кои „беа таму на времето", овој сајт може да послужи како носталгичен споменар, од којшто сепак ќе научат дополнителни работи. Сите оние кои допрва се запознаваат со новите технологии би било добро да го прифатат како задолжителна лектира и од стручен аспект, но и како средство за развивање на нивната „општа култура".

Јаху неодамна отвори и сервис за блогирање, а според најновиот Плагин, и мрежа за развој на слободен софтвер, како начин за стекнување нови идеи и решенија.


Дополнување: еднократно
Брзина: брзо
Функционалност: одлична
Код: Флеш, ХТМЛ, ЈС
Дизајн: графички
Навигација: приспособлива
Пребарувач: нема
Клучни зборови: има
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 0/10 (тазе сајт)
Јазик: англиски
Адреса: birthday.yahoo.com

355

Во денешниот број на „Време“ не се појавува рубриката „Веб-сајт на денот“.

354

Во денешниот број на „Време“ не се појавува рубриката „Веб-сајт на денот“.

Макс-АДСЛ за 880 денари (ама во Хрватска)

[лекториран]

Хрватскиот телеком „Т-ком" има програма за промоција на широкопојасна интернет-врска со исто име како и онаа на МТ.нет. Нивните сајтови за оваа намена се слично конципирани, со информации за тоа што е АДСЛ (кај Хрватите и со упатства за поврзување и на Линукс), понудените пакети и приклучни уреди.

Обата сајта содржат и апликација што, ако внесете телефонски број, ви кажува дали на таа линија може да се постави приклучок. Притоа, хрватската варијанта е поупотреблива, оти на неа јасно пишува за што служи („Провјера АДСЛ доступности"), додека на македонската пишува „АДСЛ-локатор", што можеби е разбирливо за вработен во фирмата, но е сосема мистериозно за лаици (основната целна група). Дури во известувањето што се отвора во нов прозорец (лоша практика) станува јасно за што точно станува збор.

Од друга страна, пак, на хрватскиот сајт има претерана употреба на анимирани елементи во Флеш, така што доста бавно се вчитува, освен ако не се користи токму АДСЛ, па испаѓа дека промоцијата е наменета не за нови, туку за стари корисници. Тој впечаток го потврдува и рубриката за препорачани сајтови. Не до толку претрупаниот сајт на МТ.нет е подостапен за корисници што користат обична модемска врска.

Клучен елемент на оваа услуга е месечната претплата. Најевтиниот пакет во Хрватска чини околу 880 денари (99 куни), а кај нас 2.348 денари (со вклучен ДДВ), односно 2,7 пати повеќе во апсолутна вредност.

Споредбата со стандардот ја потврдува народната мудрост дека сиромавиот плаќа (4,32 пати) поскапо. Според „Книгата со факти за светот" (The World Factbook) од веб-сајтот на ЦИА, хрватскиот бруто-домашен производ по жител е 1,6 пати поголем од македонскиот : 10.600 наспроти 6.700 долари годишно (GDP per capita, purchasing power parity).


Дополнување: автоматско
Брзина: бавно
Функционалност: добра
Код: Флеш, ХТМЛ
Дизајн: графички/рамковен
Навигација: стандардна
Пребарувач: има
Клучни зборови: нема
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 0/10
Јазици: хрватски
Адреса: www.tportal.hr/maxadsl

Опус деи (оцрнети во „Кодот на Да Винчи")

[лекториран]

Опус деи (Божје дело) е католичка верска организација во која членуваат или со која се служат некои од негативците од романот „Кодот на Да Винчи" на Ден Браун. Мисијата на организацијата е помагање на луѓето да „го пронајдат Бог во работата и секојдневниот живот".

Основачот на Опус деи, Хоземарија Ескривиа (1902-1975), Католичката црква (www.vatican.va) го има прогласено за светец во 2002 година, со што тој има повисок ранг на пример од Мајка Тереза, која се уште не е светица, туку има титула на блажена. Генерализираните и не толку имплицитни обвинувања за нетолеранција, лихварство и волја за моќ по секоја цена изнесени во романот, повикувајќи се на сајтот на ОДАН (www.odan.org) имаат далеку пошироко влијание од расправа за литературни вкусови.

Токму поради тоа, една од најуочливите содржини на веб-сајтот на Опус деи е одговор на обвиненијата изнесени во „Кодот". Така, на пример, тие велат дека наспроти карикатуралната претстава на терминаторскиот Сила, во Опус деи нема калуѓери, дека католичката црква од која се дел не одобрува никакви криминални ниту неморални дела, дури ни во име на добри намери, дека описите на активностите и организацијата се извртени и неточни, особено во однос на дискриминација на жените или култистичкото однесување итн.

Ваквите ставови ги потврдува најочигледниот современ пример на глобално ниво: спротивставувањето на папата на почнување на војната против Ирак.

Веб-сајтот на Опус деи има верзии на повеќе јазици, кои се однесуваат на земјите и на народите кај кои католицизмот има поширока застапеност. При тоа е нарушена конзистентноста, бидејќи преводите не се комплетно пресликување на основните содржини, но од друга страна, тие претежно се однесуваат на локалните состојби, па се порелевантни за посетителите од таму.

Инаку, и другите институции споменати во „Кодот на Да Винчи", како парискиот музеј „Лувр" (www.louvre.fr) и Кралскиот колеџ од Лондон (www.kcl.ac.uk) имаат сајтови што вреди да се посетат.


Дополнување: неопределиво
Брзина: брзо
Функционалност: одлична
Код: ПХП
Дизајн: текстуален
Навигација: стандардна
Пребарувач: има
Клучни зборови: има
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 7/10
Јазик: англиски и други
Адреса: www.opusdei.org

Ден Браун (авторот на „Кодот на Да Винчи")

[лекториран]

„Кодот на Да Винчи" е најверојатно првиот роман објавен во Македонија, а меѓу првите и во светски рамки, во кои употребата на Интернет и на други информатичко-комуникациски технологии (ИКТ) е дадена во секојдневен, ненаучнофантастичен контекст, како интегрален дел од дејството – и како таков заслужува и признание и внимание.

Веб-сајтот на авторот Ден Браун е одличен пример за користење уште еден медиум за давање поддршка на читателите на неговите дела и дополнување на нивните содржини. На пример, за „Кодот" има фотогалерии со местата на кои се одвива дејството и репродукции на уметничките дела што се споменуваат (за кои е препорачано да се разгледуваат откако ќе се прочита книгата, за да не „се скрши филмот"), интерактивни квиз-игри за решавање загатки, дополнителни објасненија на поими и слично.

„Белешката за писателот" што е достапна на веб-сајтот е позанимлива од онаа дадена во македонскиот превод на книгата. Од неа, на пример, може да се дознае дека „во почетокот на 2004 година сите четири романи на Ден Браун едновремено се наоѓале на листата на бестселери на весникот Њујорк тајмс" и дека во подготвителните истражувањата тесно соработува со сопругата Блајтх (Blythe) – историчарка на уметноста и сликарка.

За жал, делот со клипови и интервјуа има и некои празни линкови, а сите линкови што водат надвор се отвораат во нов прозорец (јаде ресурси, прави проблем со блокерите на поп-ап-и). Во делот каде што се зборува за разните изданија на книгите на Браун низ светот, не е спомената и македонската верзија.


Дополнување: замрзнато
Брзина: брзо
Функционалност: одлична
Код: ХТМЛ, ЈС, Перл, Флеш
Дизајн: текстуален
Навигација: стандардна
Пребарувач: има
Клучни зборови: има
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 6/10
Јазик: англиски
Адреса: www.danbrown.com

Рекламна агенција „Без паника“

Креативното студио „Без паника“ нема врска со своевремениот квиз, ниту пак со најпознатиот цитат од делата на Даглас Адамс. Оваа британска фирма се занимава медиумска дистрибуција и дизајн на печатени материјали, а низ на секои две недели издаваат пакет со "флаери" (летки) којшто може да содржи и други џиџи-миџи, како и еден голем преклопен постер. Пакетите се делат на најшизичките места за излегување низ таа земја, по барови и универзитети.

Местата на коишто ќе бидат дистрибуирани пакетите ги објавуваат на нивниот веб-сајт, и тоа во "поп-ап" прозорче. Ова е пример за лоша пракса од областа на употребливост оти ја намалува контролата на сурферите врз текот на нивното крстарење по мрежата и одзема ресурси од нивните машини. Дел од линковите со информации за нивната работа исто така се отвораат во нови прозорци.

Авторите веројатно се решиле на овој потег поради тоа што основниот дел на веб-сајтот (навигација во вид на анимирана улица - симпатично) им е изведен во Флеш, којшто е релативно потежок за освежување од обичните ХТМЛ-страници (сместени во прозорчето).

Информации за добивање на рекламните пакетчиња може да се добијат и преку пријавување на мејлинг-листа, а на веб-сајтот може да се види како изгледаат нивните постери и други материјали, а оставена е и можност за пријавување на студентска пракса.

Дополнување: често
Брзина: рел. брзо
Функционалност: добра
Код: Флеш
Дизајн: Флеш
Навигација: анимирана
Пребарувач: нема
Клучни зборови: има
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 4/10
Јазик: англиски
Адреса: www.dontpanicmedia.com
Датум на пишување: 03.02.2005.

Министерство за транспорт и врски [1]

[лекториран]

Со оглед на тоа што Владата на Република Македонија го укина својот веб-сајт (www.gov.mk, www.vlada.mk) по пристигнувањето на новиот кабинет, оневозможувајќи и на државава претставување пред домашната и светската јавност, не е лошо да се види што прават нејзините составни делови.

Веб-сајтот на Министерството за транспорт и врски има солидна структура, која би можела да биде функционална доколку е пополнета. Арно ама поголемиот дел од главните навигациски линкови (новости, регулатива и линкови) водат кон празни страници. Иако организациската структура е предадена исцрпно, од овој веб-сајт не може да се дознае дури ни името на тековниот министер.

Единствена потазе содржина е предлог-законот за електронски комуникации, кој е усвоен на седницата на Владата од 26 декември (оној што во член бр. 54 споменува вселенски летала), предаден во ПДФ-формат, без дури и да се назначи неговата големина за оние што ќе се осмелат да го симнат да знаат колку ќе чекаат. Уште полошо, самата страница за соопштенија и публикации, очигледно додадена многу подоцна од поставувањето на оригиналниот дизајн, е направена без фонт со кирилична поддршка, така што кај оние што немаат инсталирано фонт Мак-ц-свис изгледа исчашено.

[продолжение]

Дополнување: непознато
Брзина: релативно брзо
Функционалност: слаба
Код: ХТМЛ
Дизајн: текстуален
Навигација: стандардна
Пребарувач: нема
Клучни зборови: нема
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 4/10
Јазици: македонски, албански, англиски
Адреса: www.mtc.gov.mk

Воајерски ТВ-маратон „Тоа сум јас“

[лекториран]

Иако изгледа дека тековната „од Вардара па до Триглава“ варијанта на телевизиската серија „Тоа сум јас" трае со децении, таа всушност почна пред само неколку месеци. За жал, нивниот веб-сајт изгледа дека не е дополнет со нови информации токму од тогаш, презентирајќи само податоци за учесниците на принцип на „лична карта“. Со ова ја пропуштаат можноста да го искористат потенцијалот на Интернет не само за популаризација, туку и за зголемена заработка.

Ова е еден од ретките сајтови што имаат развиено начин да ги наплатува своите услуги - посетителите што сакаат да ги гледаат натпреварувачите „во живо“ треба да платат преку праќање СМС до Мобимак, со што од сметката им се одземаат 25 денари, а добиваат пристап во „затворениот" дел на сајтот, кој им важи 24 часа.

Доколку обидот за зголемување на гледаноста од пред некоја полноќ го пренесат на веб, на пример со објавување галерија од покажаните порнографски содржини од жанрот „воајеризам“ (голи учесници како се облекуваат или се капат) интересот за сајтов може драстично да порасне секаде каде што има бившојугословенски сеирџии и слични.

Незаинтересираноста на продуцентите за активност преку Интернет се гледа и во тоа што не сакале да инвестираат во превод на јазиците на народите што ја гледаат серијата (македонски, српски, босански, хрватски, словенечки и албански – претставени во логото) овозможувајќи остварување поблизок контакт со гледачите, туку, во духот на колонијалниот менталитет, целиот текст на веб-сајтот е предаден на англиски.

Ефективноста на сајтов ја намалува и искажаната незаинтересираност за основните принципи на добар веб-дизајн, пред се оптимизацијата. Дури и сликичките со минијатурни димензии се со значителна тежина, а поголемите верзии од галериите се навистина огромни (неколку стотици килобајти). Со ова сајтов се вбројува во редот на најбавните македонски сајтови, дури и при пристапување со АДСЛ, оти е побавен од сајтот на Бојана, но е побрз од оној на претседателот.

Дополнување: непознато
Брзина: пребавно
Функционалност: слаба
Код: ХТМЛ, Флеш
Дизајн: рамковен
Навигација: минимална
Пребарувач: нема
Клучни зборови: нема
Јавен бројач: нема
Гугл-ранг: 4/10
Јазици: само англиски
Адреса: www.toasumjas.com.mk

Бојана, ах Бојана

[лекториран]

Бојана Атанасовска е една од најперспективните пејачки на македонската сцена и би било штета нејзиното присуство на веб да не биде на ниво на нејзиниот висок потенцијал и како пејачка и како фотомоделка. Арно ама...

Користењето метафори при дизајнирање веб-сајтови, според гуруто на употребливоста Јакоб Нилсен, „ги поттикнува дизајнерите да се прават премногу паметни и да го одвлечат сајтот во насока што им се чини смешна и соодветна во рамките на метафората, запоставувајќи ги потребите на корисниците“. Во случајов е користена шема за метафората на роковник/органајзер, иако според содржините изгледа дека имале намера тоа да биде некој вид споменар.

Првиот впечаток го создава бавноста на вчитување на помодниот флеш и нелекторираноста на сајтот, со банални печатни грешки како „преВземи“ наместо „преземи“. Тој е дополнет со штуроста на поставените информации, кои се сведуваат на воведна реч од Бојана, мала галерија на слики и недовршен дел за симнување мултимедијални содржини во кој зјаат празни линкови, кои допрва треба да се направат. Капак е неможноста да се прекине верглањето на заднинската музика, која продолжува дури и ако не се пушти видеото, со што се добива немелодичен микс, додека не завршат сами од себе.

На сајтот недостигаат, пред се, новостите и најавите за активностите на Бојана, за кои воопшто не е ни предвиден простор во „роковникот“. Поразително е што на официјалниот има помалку информации за личноста од на пример... на Музика.нет и помалку и послаби фотографии од само еден напис во Форум ( бр. 138) - кои се меѓу првите што се појавуваат доколку се внесе „Бојана Атанасовска“ на Гугл.


Дополнување: непознато
Брзина: бавно
Функционалност: слаба
Код: Флеш
Дизајн: флешерски
Интерно пребарување: нема
Клучни зборови: нема
Навигација: минимална
Гугл-ранг: 0/10 (нов сајт)
Јавен бројач: нема
Јазик: македонски
Адреса: www.bojana.com.mk